สวดมนต์ไหว้พระที่บ้าน ฉบับทำง่าย ไม่ยุ่งยาก
ความสำคัญของการสวดมนต์ไหว้พระ
การสวดมนต์ไหว้พระ คือการที่ชาวพุทธได้ท่อง บทสวดมนต์ โดยออกเสียงพร้อมๆ กัน เป็นหมู่คณะหรืออาจจะท่องอยู่ในใจเพียงคนเดียวก็ได้ บทสวดมนต์ที่ใช้สวดนั้นจะเป็นการพรรณนาถึงคุณงามความดีของพระรัตนตรัย รวมถึงสาธยายถึงพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าด้วยก็ได้ การท่องบ่นบทสวดมนต์นี้ เป็นการแสดงความเคารพพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ และเป็นการย้ำเตือนหลักธรรมให้ขึ้นใจ อีกทั้งยังเป็นวิธีหนึ่งในการสร้างสมาธิเพื่อให้จิตใจมีความสงบสุขได้ด้วย
ประโยชน์ของการสวดมนต์
บทความเรื่อง ‘อานิสงส์ของการสวดมนต์‘ โดยเว็บไซต์กรมศาสนา ได้บันทึกคำเทศนาของท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังสี ไว้เมื่อครั้งที่ได้รับนิมนต์ไปยังบ้านท่านเจ้าพระยาสรรเพชรภักดี เมื่อครั้งสมัยรัชกาลที่ 4 ไว้ดังนี้
ท่านเจ้าประคุณสมเด็จโตกล่าวว่า
‘ การสวดมนต์ในตอนเช้าและเย็นเป็นประเพณีที่ปฏิบัติกันมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล เมื่อได้มีสวดมนต์เช้าและเย็นดังนั้น ก็ได้รับฟังธรรมจากพระพุทธเจ้าไปด้วย การสวดมนต์เป็นการกล่าวถึงคุณงามความดีขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรมคำสอน และคุณความดีของพระอริยสงฆ์ การสวดมนต์ด้วยความตั้งใจแล้วก็จะทำให้จิตเป็นสมาธิ แล้วก็มีสติในการพิจารณาเกิดปัญญาขึ้นมาได้
สมเด็จฯโต กล่าวต่อว่า ประโยชน์สูงสุดของการสวดมนต์ คือ ทำให้สำเร็จเป็นพระอรหันต์ โดยท่านได้กล่าวถึง คำสอนที่ปรากฏอยู่ในวิมุตตายนสูตร ซึ่งเป็นพระสูตรที่กล่าวถึงเหตุแห่งความหลุดพ้นจากกิเลส 5 ประการ คือ บุคคลสามารถหลุดพ้นจากกิเลสได้เมื่อ
- เมื่อฟังธรรม
- เมื่อแสดงธรรม
- เมื่อสาธยายธรรม (คือ การสวดมนต์)
- เมื่อตรึกตรองธรรม
- เมื่อเจริญวิปัสสนาญาณ
สมเด็จฯโต ยังได้กล่าวต่อไปอีกว่า การสวดมนต์ เป็นการกระทำที่ดีพร้อมด้วยองค์ 3 คือ
- กาย – มีอาการสงบเรียบร้อยและสำรวม
- ใจ – มีความเคารพนบนอบต่อคุณพระรัตนตรัย
- วาจา – กล่าวสรรเสริญถึงพระคุณของพระรัตนตรัย พร้อมทั้งเป็นการขอขมา ถ้าหากมีความผิดพลาดใดๆ ’
การสวดมนต์เป็นกิจวัตรที่สามารถปฏิบัติได้ไม่ยุ่งยากเกินไป เพียงแค่ผู้ปฏิบัติมีความศรัทธา มีความพร้อมทางกาย วาจา ใจ อยู่สถานการณ์และเวลาที่สะดวกเหมาะสม ก็สามารถสวดมนต์ได้จากการท่องจำได้เอง หรืออ่านจากหนังสือสวดมนต์ เป็นต้น
สวดมนต์ไหว้พระที่บ้านเพื่อความสงบและความสุขใจ
การสวดมนต์ไหว้พระที่บ้าน เป็นกิจวัตรอีกอย่างหนึ่งที่ชาวพุทธที่ยึดถือปฏิบัติกันอยู่เสมอ ทั้งนี้โดยทั่วไปแล้ว ก็ไม่ได้มีแบบแผนหรือธรรมเนียมการกับวิธีไหว้พระในบ้าน อย่างเป็นทางการที่ประกาศจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแต่อย่างใด เพียงแต่ถือปฏิบัติกันโดยยึดหลักให้เหมาะสมกับสถานการณ์ และสะดวกตามฐานะ โดยมุ่งหมายที่ความสงบ ความสบายใจ ของผู้ปฏิบัติเป็นเป้าหมายสำคัญ
พุทธศาสนิกชนบางคนจึงอาจจะยังไม่แน่ใจว่าตนเองได้ปฏิบัติอย่างเหมาะสมหรือไม่ จึงมีคำถามเกิดขึ้นมาได้เช่น มีคำถามว่า การไหว้หิ้งพระในบ้านนั้น ต้องใช้อะไรบ้าง, ไม่ต้องจุดธูปได้ไหม, บทสวดไหว้พระในบ้าน ต้องสวดอย่างไรบ้าง เป็นต้น บทความนี้จึงเสนอหัวข้อเกี่ยวกับการสวดมนต์บูชาหิ้งพระที่บ้าน ไว้ดังนี้
ของไหว้พระที่บ้าน
- ธูป 3 ดอก หมายถึง การบูชาพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์
- เทียน 2 เล่ม หมายถึง พระธรรมวินัยหรือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า
- ดอกไม้หรือพวงมาลัย หมายถึง การสักการะพระสงฆ์
- น้ำเปล่า หมายถึง การระลึกถึงน้ำพระทัยของพระพุทธเจ้า
การจัดสิ่งของไหว้พระ ให้ผู้ปฏิบัติพิจารณาที่ความสะดวกและเหมาะสม โดยคำนึงว่าเจตนาในการกระทำความดีนี้สำคัญที่สุด สิ่งของเป็นเรื่องรองลงมา อย่างไรก็ตามผู้ปฏิบัติควรดูแลความสะอาดของสิ่งของที่ถวายพระด้วย อย่างเช่น การถวายน้ำพระ ควรดูแล ไม่ปล่อยให้น้ำพระแห้ง ควรเปลี่ยนน้ำพระทุกวันตอนเช้า (หรือตามสะดวกทุกวัน) เพราะเชื่อกันว่าจะทำให้ชีวิตอุดมสมบูรณ์ เป็นต้น
ดอกไม้มงคล ที่นิยมใช้บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์
ดอกไม้ที่ใช้บูชาพระสงฆ์จะเลือกดอกไม้มงคลที่เกี่ยวข้องกับพระพุทศาสนาเช่น ดอกบัว รวมถึงดอกไม้อื่น ๆ ดังนี้
- ดอกบัว
- มะลิ
- ดอกพุด
- ดอกแก้ว
- ดาวเรือง
- กุหลาบ
- กล้วยไม้
- ดอกจำปี
- บานไม่รู้โรย
- ดอกเบญจมาศ
- ดอกเข็ม
คาถาไหว้หิ้งพระในบ้าน
สำหรับคาถาหรือบทสวดมนต์ที่ใช้ไหว้หิ้งพระในบ้านนั้น ผู้ปฏิบัติอาจจะสวดมนต์สั้นๆ ก็ได้ในกรณีที่มีเวลาไม่มากนัก หรืออาจจะเลือกบทสวดมนต์มงคลหลายบทมาสวดต่อเนื่องกันในโอกาสพิเศษ เช่น วันปีใหม่, วันสงกรานต์ หรือสวดในวันสำคัญทางพุทธศาสนาก็ได้
บทความนี้ขอแนะนำลำดับการสวดมนต์บูชาพระพุทธรูปในบ้าน ดังนี้
ไหว้พระขอพรพระพุทธรูปในบ้าน
- นมัสการพระพุทธเจ้า (นโม ๓ จบ)
- คําบูชาพระรัตนตรัย (อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ)
- คำถวายดอกไม้ธูปเทียน
- คำถวายน้ำบนหิ้งพระ
- บทแผ่เมตตาให้ตัวเอง
- บทแผ่เมตตา
- บทแผ่ส่วนกุศล
- กล่าวคำบูชา
การสวดมนต์เป็นการสร้างความดีที่ไม่ต้องเสียเงินทอง อีกทั้งยังมีประโยชน์ต่อทางร่างกายและจิตใจ ทำให้เกิดความสงบ ช่วยสร้างสติปัญญา เป็นพลังบวกให้กับผู้ปฏิบัติ รวมไปถึงผู้อยู่อาศัยในบ้านอีกด้วย
หากต้องการดูบทสวดมนต์ที่ถูกต้อง ผู้อ่านสามารถดาวน์โหลดแอพลิเคชั่น สวดมนต์ แผ่เมตตา ปฏิทินวันพระ ได้ที่ Google Play Store หรือ กดลิงค์นี้ https://play.google.com/store/apps/details?id=com.ydms.dev1557262.jarun สามารถใช้งานได้ฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย
